UiPath, RPA yani Robotik Süreç Otomasyonu alanında ürünler çıkaran piyasadaki en büyük firma. UiPath Studio da RPA projelerinin geliştirmelerinin yapıldığı ortam. Bu ortam bize sağladığı özelliklerle bir RPA projesini sıfırdan geliştirmemizi, test etmemizi ve canlı ortama taşımamızı(publish) sağlıyor.
UiPath firması, ürünlerini tanıtırken herkesin kendi projesini geliştirebileceği, kullanımı kolay ortamlar olarak tanıtıyor. Ancak bu mesele, UiPath Studio ürünü özelinde biraz daha karmaşık. Aslında Visual Studio, Android Studio gibi yazılım geliştirme ürünleriyle karşılaştırdığınızda gerçekten UiPath Studio kullanımı basit bir ürün.
RPA tanım itibariyle sabit kurallara dayanan, sıkıcı işleri otomatik hale getirmenin amaçlandığı bir teknoloji. Bu noktada RPA ile hayata geçirilecek süreçlerin karmaşıklığı birbirinden çok farklı olabiliyor. Kimisi çok basit kimiyse çok kompleks olabiliyor. UiPath’in bir başka vaadi her tür dijital süreci otomatize etmek olduğu için de kompleks süreçler, kompleks projeler demek. Kompleks projeler ise daha fazla yazılımsal özellik ve yazılım terminolojisi demek.
UiPath’i diğer RPA tool’larından pozitif yönde ayrıştıran bir tarafıysa sürekli yeni activity kütüphaneleri eklemesi ve çeşitli yazılımlar için entegrasyonlar geliştirmesi. Hal böyleyken UiPath Studio, başlangıçtaki herkese uygun basit tool vaadinden uzaklaşarak yazılım geçmişi olan RPA profesyonellerine uygun bir ortam haline geldi. İşte tam bu noktada UiPath yeni bir ürün ortaya çıkararak, yazılım bilmeyenlerin de kullanabildiği tool vaadini sürdürmeyi hedefledi: UiPath Studio X
Citizen Developer Rolü
Beyaz yaka çalışanlar arasında artık yeni bir rol daha var; Citizen Developer. Türkçe’ye vatandaş geliştirici olarak veya son kullanıcı geliştirici olarak çevrilebilir. Citizen Developer, bir firmada IT ekibinde olmayan ama IT ekibinin onayladığı araçlar kullanarak uygulama geliştiren çalışanlar için tanımlanmış bir rol. Firmaların ve kuruluşların teknoloji ihtiyacı her geçen gün artarak devam ediyor. IT ekipleriyse çoğunlukla bu taleplerin tamamını hayata geçirebilecek kadar kalabalık değil ve çok yoğunlar. Dolayısıyla iş birimleri çeşitli araçlar yardımıyla hiç kod yazmadan ya da çok az kod yazarak uygulama geliştirmesi hem kuruluşun dijital dönüşümü açısından, hem de çalışanın kendine yaptığı yatırım anlamında iki tarafında kazandığı bir durum. UiPath’in Studio X aracı da, Citizen Developer’lara hitap etmek için hazırlanmış bir ürün. Bu ürün sayesinde iş birimleri hiç kod yazmayı bilmeden RPA projeleri geliştirerek, süreç otomasyon uygulamaları yapabilecek.
UiPath Studio X
Şunu bilmek gereklidir ki; UiPath Studio X, UiPath Studio’dan farklı bir program değildir. Sadece UiPath Studio’nun farklı bir profilidir. Yani aynı kurulum dosyasıyla kurulurlar, ancak kurulum esnasında profil olarak UiPath Studio X seçmek gereklidir. Lisans açısından baktığımızdaysa, iki profil için ayrı lisanslama yapmak gereklidir. UiPath firması UiPath Studio profili için daha pahalı bir lisans bedeli belirlerken, UiPath Studio X profili içinse çok daha ucuz bir lisans bedeli belirlemiştir. Lisans bedeli yıllık olarak ve iskonto oranına göre değiştiği için net bir fiyat söylemem mümkün değil. Ama merak edenler UiPath Türkiye ekibinden bu bilgileri alabilir.
Aşağıdaki resimde UiPath Studio X arayüzünü görmektesiniz. UiPath Studio X’de arayüzü mümkün olduğunca sade hale getirmeye çalışmış. Sol tarafta yer alan aktiviteleri ise, uygulamalara göre gruplandırdığını görüyoruz. Ayrıca tüm aktivitelerin isimlerini programlama fargonundan arınmış sade bir dille yazmışlar. Bu arayüz ile geliştirme yapmak için ihtiyacınız olan şey, kullanacağınız aktiviteleri belirleyip orta bölümdeki kanvasa sürüklemek.
UiPath Studio X İle Neler Yapılabilir?
- Basit ve karmaşık kurallar içermeyen görevler otomatize edilebilir.
- Outlook, Excel gibi Office programları üzerindeki işlemler yapılabilir.
- Arayüz etkileşimi(Click, Get Text, Select Item vs.) olan otomasyonlar yapılabilir.
- Programlama dili bilmeden geliştirme yapılabilir.
UiPath Studio X İle Neler Yapılamaz?
- Her projede sadece 1 akış dosyası bulunur, yeni akış dosyası oluşturulamaz.
- Yeni akış eklenemediği için haliyle tekrar kullanılabilir(re-usable) öğeler hazırlanamaz. (Diğer projeden kopyala-yapıştır hariç)
- Değişkenler tanımlayarak aritmetik işlemler ve kompleks atamalar yapılamaz.
- Linq gibi yazılım diline bağlı işlemler yapılamaz.
UiPath Studio X’i duyanlar ve kullanmak isteyenlerin, bu yazıyı ve yukarıdaki listeyi değerlendirmesini ve ona göre karar vermesini tavsiye ederim. Çünkü bazen hayalinizdeki ürün ile gerçekte karşılaştığınız ürün arasında farklar olabilir.
Çalıştığım firma olan Veri Bilgi Merkezi’ndeki ekip arkadaşlarımla birlikte BTK Akademi için UiPath Studio X hakkında bir eğitim seti hazırlamıştık. Bu eğitim setini de izlemeniz yararlı olacaktır. Aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
Başka bir yazıda tekrar görüşmek dileğiyle, esen kalın.
Erkan Ceylan 